Σε συνέχεια της εγκυκλίου μας με αριθμ. ΔΙΑΔΠ/26534/2-12-1996 σας ενημερώνουμε ότι με το νόμο 2831/2000 (ΦΕΚ 140/Α/13-6-2000) τροποποιούνται διατάξεις του έως τώρα ισχύοντος ‘Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού’ (ΓΟΚ) και προστίθενται ρυθμίσεις που αφορούν στην εξασφάλιση της πρόσβασης των κτιρίων των δημοσίων υπηρεσιών στα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ). Συγκεκριμένα:
1. Με βάση το άρθρο 18 το οποίο τροποποιεί το άρθρο 21 του ΓΟΚ, επιτρέπεται η κατασκευή ανελκυστήρα, κατά παρέκκλιση των ειδικών όρων δόμησης της περιοχής, σε οικοδομές που διαμένουν άτομα με κινητική αναπηρία, εφόσον δεν βλάπτεται υπέρμετρα το άμεσο οικιστικό περιβάλλον. Η παρέκκλιση αυτή χορηγείται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Περιφέρειας, σύμφωνη γνώμη του Περιφερειακού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος και αιτιολογημένη πρόταση της αρμόδιας υπηρεσίας Υγείας και Πρόνοιας της Περιφέρειας. Τα παραπάνω εφαρμόζονται και σε κτίρια για τα οποία κατά το χρόνο ανέγερσής τους δεν επιβαλλόταν από τις τότε ισχύουσες διατάξεις η κατασκευή του ανελκυστήρα και του χώρου πρόσβασης σε αυτόν. Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η αιτιολογημένη πρόταση της αρμόδιας υπηρεσίας Υγείας και Πρόνοιας της Περιφέρειας.
2. Προστίθεται το άρθρο 28 το οποίο προβλέπει ειδικές ρυθμίσεις για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Αναλυτικότερα:
2.1. 2.1. Στους χώρους των νέων κτιρίων στους οποίους στεγάζονται υπηρεσίες του Δημοσίου, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, κοινωφελείς οργανισμοί, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) πρώτης και δεύτερης βαθμίδας ή έχουν χρήσεις συνάθροισης κοινού, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, γραφείων και εμπορίου καθώς και στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων των κτιρίων αυτών επιβάλλεται η εξασφάλιση τόσο της οριζόντιας όσο και κατακόρυφης προσπέλασης από άτομα με ειδικές ανάγκες. Η υποχρέωση αυτή ισχύει και για τα κτίρια με χρήση κατοικίας, στα οποία είναι υποχρεωτικός ο ανελκυστήρας σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού.
2.2 Η δυνατότητα προσπέλασης στα παραπάνω αναφερόμενα κτίρια εξασφαλίζεται με οδεύσεις που αρχίζουν από τη στάθμη του πεζοδρομίου και φτάνουν μέχρι την πόρτα του ανελκυστήρα και αποτελούνται από: α) διαδρόμους που έχουν ελάχιστο πλάτος 1,30μ. και δάπεδα ομαλά, χωρίς αναβαθμούς, με κλίση μέχρι 5% και β) από ανελκυστήρες με ελάχιστες εσωτερικές διαστάσεις πλάτους 1,10μ και μήκους 1,40μ και ελεύθερο άνοιγμα πόρτας, στη μικρότερη από τις παραπάνω διαστάσεις 0,85μ. Η απόσταση μεταξύ της πόρτας του ανελκυστήρα και του απέναντι τοίχου ή σκάλας ή άλλου εμποδίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,50μ. Επιπλέον στους ανελκυστήρες αυτούς επιβάλλεται η τοποθέτηση οπτικοακουστικών και απτικών μέσων για την εξυπηρέτηση των τυφλών ή κωφών ατόμων, με την εξαίρεση των ανελκυστήρων που εξυπηρετούν χώρους κατοικίας.
2.3 Οι κοινής χρήσης υπαίθριοι χώροι των οικοπέδων, στα οποία κατασκευάζονται τα κτίρια της παραγράφου 1, επιβάλλεται να διαμορφώνονται κατάλληλα και εφόσον το επιτρέπει η μορφολογία του εδάφους, με διαδρόμους με ομαλό δάπεδο, κατασκευασμένο από συμπαγές μη ολισθηρό υλικό, χωρίς αναβαθμούς, πλάτους τουλάχιστον 1,30μ. και κλίσης μέχρι και 5%, ώστε να χρησιμοποιούνται και από άτομα με ειδικές ανάγκες.
2.4 Στα κτίρια της παραγράφου 1 και στους κοινόχρηστους χώρους των οικισμών επιβάλλεται ποσοστό 5% των χώρων υγιεινής για χρήση κοινού ή σε κάθε περίπτωση ο ένας ανά όροφο από αυτούς να είναι προσπελάσιμοι και εξοπλισμένοι κατάλληλα για χρήση από άτομα που χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο.
2.5 Επιβάλλεται να γίνουν οι απαραίτητες διαμορφώσεις, ώστε οι λειτουργικοί χώροι να είναι προσπελάσιμοι από άτομα με ειδικές ανάγκες, στα υφιστάμενα πριν από την ισχύ των τροποποιήσεων του ΓΟΚ κτίρια στα οποία στεγάζονται υπηρεσίες του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ ευρύτερου δημόσιου τομέα, ΟΤΑ πρώτης και δεύτερης βαθμίδας, κοινωφελείς οργανισμοί, τράπεζες και ανταλλακτήρια τραπεζών. Οι διαμορφώσεις γίνονται σύμφωνα με τις σχετικές προδιαγραφές που εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, εγκρίνονται οι διαμορφώσεις για κάθε κτίριο, ύστερα από γνώμη του αρμόδιου για το κτίριο φορέα, εισήγηση της περιφερειακής υπηρεσίας και γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος.
2.6 Εξαιρούνται από τις διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων τα κτίρια τα οποία έχουν μοναδική πρόσβαση σε δρόμο με βαθμίδες ή βρίσκονται σε οικόπεδα στα οποία η ελάχιστη διαφορά στάθμης του φυσικού εδάφους είναι μεγαλύτερη από 2,50μ. Επίσης εξαιρούνται από την υποχρέωση διαμόρφωσης πρόσβασης στους πάνω από το ισόγειο ορόφους ή τους εσωτερικούς εξώστες ή αναβαθμούς τα κτίρια που αναφέρονται στην παράγραφο 1 , εφόσον:
Α) το εμβαδόν των εσωτερικών εξωστών ή αναβαθμών αποτελεί ποσοστό μέχρι 50% του εμβαδού της κυρίως αίθουσας και όχι περισσότερο των 100 τ.μ. και η χρήση του είναι ίδια με αυτή της κυρίως αίθουσας ή οι εσωτερικοί εξώστες ή αναβαθμοί έχουν βοηθητική χρήση.
Β) το συνολικό μικτό εμβαδόν των πάνω από το ισόγειο ορόφων είναι μικρότερο των 200 τ.μ. και Γ) το μικτό εμβαδόν κάθε ορόφου είναι μικρότερο των 70 τ.μ.
2.7 Οι εξαιρέσεις που αναφέρονται στις περιπτώσεις Β και Γ δεν ισχύουν, αν η χρήση του κτιρίου είναι μοναδική στον οικισμό και ταυτόχρονα στους πάνω από το ισόγειο ορόφους υπάρχουν χρήσεις για εξυπηρέτηση κοινού διαφορετικές από αυτές που υπάρχουν στο ισόγειο όροφο.
2.8 Επιτρέπεται κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, εκτός από αυτές που αναφέρονται στην ασφάλεια του κοινού, η εγκατάσταση ή κατασκευή στοιχείων για τη διευκόλυνση πρόσβασης ατόμων με ειδικές ανάγκες στους κοινόχρηστους χώρους κτιρίων στα οποία δεν είναι υποχρεωτική η εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων. Οι προδιαγραφές εγκατάστασης ή κατασκευής στοιχείων εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και ύστερα από έγκριση της ΕΠΑΕ. Η δαπάνη για την κατασκευή των παραπάνω στοιχείων βαρύνει τον ή τους συνιδιοκτήτες που ενδιαφέρονται για την εκτέλεση των σχετικών εργασιών.
2.9 Επιβάλλεται κατά τη διαμόρφωση ή ανακατασκευή των κοινόχρηστων χώρων των οικισμών, όπως των πλατειών, των πεζοδρόμων, των πεζοδρομίων, εφόσον το επιτρέπει η μορφολογία του εδάφους, να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης ατόμων με ειδικές ανάγκες με οδεύσεις πεζών, οδεύσεις τυφλών, κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες) χωρίς αναβαθμούς με κλίση μέχρι 5%, κατάλληλη τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού, όπως στεγάστρων, καθιστικών στύλων φωτισμού, κάδων απορριμμάτων και να διαμορφώνεται ποσοστό 5% των χώρων στάθμευσης ή τουλάχιστον ένας, για χρήση αναπηρικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ.
2.10 Συνιστάται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ ‘Επιτροπή Προσβασιμότητας’, που θα εδρεύει στο ΥΠΕΧΩΔΕ και θα εισηγείται στον Υπουργό για θέματα που έχουν σχέση με την εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων. Με όμοια απόφαση καθορίζονται οι φορείς, που θα εκπροσωπούνται σε αυτήν, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οπωσδήποτε εκπρόσωποι της Εθνικής Συνομοσπονδίας των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΕΣΑΕΑ), οι ιδιότητες των μελών, ο τρόπος συγκρότησης της και κάθε άλλη λεπτομέρεια.
Τα Υπουργεία παρακαλούνται να κοινοποιήσουν την εγκύκλιο αυτή στα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ που εποπτεύουν.
